گردشگری در کارتون های نوستالژیک - از خانواده دکتر ارنست تا مارکوپولو (قسمت اول) - گروه سرگرمی

جهت دریافت مشاوره سفر با تور کانادا با ما همراه باشید، سفر به آبشار نیاگارا و شهرهای پیشرفته تورنتو و مونترال را در کنار ما تجربه کنید.

ازنظر سناریونویسی، طراحی شخصیت و ساخت آن در فضای کارتون سازی، ساخت کارتون هایی که موضوع و ساختار ماجراجویانه و سفری دارند، کار سخت، هزینه بر و پیچیده ای هست. چراکه طراحان می بایست موقعیت های مختلف دریایی، زمینی و بعضا هوایی را در کارتون خلق نموده و شخصیت های کارتونی را در مناطقی غیرعادی در مکان های مختلف، به نمایش درآورند. از طرفی، انسجام، روانی و روایت داستان نیز باید در طول این سفر و مهاجرت و گردش، حفظ گردد. مهم نیست که هاکلبری فین میخواهد تا در رودخانه های آمریکا برای مبارزه با نژادپرستی، طی جهت کند و ماجراهایی را خلق کند یا دکتر ویلی فاگ در کارتون دور دنیا در هشتاد روز ژول ورن، از قاره های مختلف عبور کند و ماجراهای حیرت انگیز و جالبی را برای بچه ها و مخاطبان به تصویر بکشد. همه و همه در یک چیز مشترک هستند و آن، سناریونویسی سخت و شخصیت پردازی های متنوع و سنگین که در کارتون هایی با مضمون سفر و گردش، شاهد آن هستیم. اما به هرحال، کارتون هایی که با مضمون گردش و تفریح و سفر، به وسیله جعبه سیاه به خانه های بچه ها و نوجوانان در سراسر دنیا می فرایند، می توانند به پیروزیت فراوری و ساخت کارتون خود امیدوار باشند. چراکه این قشر سنی، از ماجراجویی ها، میزانس ها و داستان های مختلف در قالب یک کل، علاقه مند بوده و فرآیند ماجراهای به هم پیوسته را هر هفته مشتاقانه دنبال می نمایند. موضوعی که کم تر در هر کارتونی مشاهده می گردد. در کارتون های نوستالژیک دهه شصت که به زعم خیلی ها، برترین کارتون های تاریخ تلویزیون ایران در آن موقع پخش شد، کارتون های مهاجرتی و سفری، از استقبال فراوانی برخوردار شد. بیش از 245 هزار صفحه در اینترنت، به سخن و ارائه اطلاعات متنی، تصویری و ویدئویی درباره بیش از دویست کارتون جذاب دهه شصت روی آورده اند که حدود 15 مورد از آن ها، سناریوی سفر و گردش را در ماجراهای خود، ارائه کردند و کوشش می کنیم در چند قسمت در پرتال خبرنگاران، به مروری بر این کارتون های خاطره انگیز با مضمون سفر و گردش بپردازیم. مروری که می تواند برای خیلی از کاربران عزیز پرتال، یادآور خاطره های خوب و قشنگ باشد.

خانواده دکتر ارنست

خیلی از دهه پنجاه و دهه شصتی ها، کارتون جذاب خانواده دکتر ارنست را به یاد دارند. این کارتون، معنی سفر و مهاجرت و زندگی در شرایط سخت و از همه مهم تر، شیوه برخورد با مسائل و پیدا کردن راه چاره را به مخاطبان کودک یاد می داد. از جنبه روان شناسی، کارتون خانواده دکتر ارنست را باید کارتونی آموزنده و ارزشمند محسوب کرد. صبوری، متانت و علم محوری دکتر ارنست در ماجراهای مهاجرت و سفر اجباری آن ها به جزیره ای دوردست و زندگی در آنجا، منتقل نماینده پیغام ها و نکات زیادی به این دسته از مخاطبان هست. شرکت Nippon Animation که یکی از کارتون سازهای قهار ژاپنی هست، این بار مضمون مهاجرت را در کارخانه کارتون سازی خود وارد کرد. کارتون خاطره انگیز دهه هشتاد میلادی که بر مبنای رمان مشهور خانواده سوئیسی رابینسون، (The Swiss Family Robinson: Flone of the Mysterious Island) نوشته یوهان داوید ویس ساخته شده بود. در برخی از منابع گفته شده که آقای ویس، از زمان خلق رمان جذاب رابینسون کروزوئه که اثر دانیل دوفوئو هست، این ماجرا را الهام گرفته است؛ و به خلق داستانی جذاب اشاره نمود. برخی از زندگی شخصیت های آنچه در داستان رابینسون مشاهده می کنیم، در زندگی کاراکترهای خانواده دکتر ارنست نیز مشاهده می گردد. درواقع داستان رابینسون، روایتی مشابه داستان دکتر ارنست هست. درواقع ماجراهای رابینسون، روایتی جالب هست از 28 سال تنهایی آقای کروزوئه در جزیره ای متروکه، با تفسیر ها و اظهارات شخصیت های مشهور دنیا نیز روبه رو شده است به گونه ای که بسیاری از نویسندگان و متفکران بزرگ دنیا از جنبه های مختلف به تحلیل این اثر پرداخته اند. ژان ژاک روسو، فیلسوف فرانسوی با تحسین این رمان در کتاب خود امیل، آرزو می نماید که رابینسون کروزوئه را همه جوانان بخوانند تا زندگی در آزادگی و سادگی و سازندگی را بیاموزند. شاید این جمله آقای روسو را بتوان پیغام داستان دکتر ارنست دانست. نام اصلی این کارتون، فلون در جزیره شگفت انگیز است که شرکت نیپون انیمیشن که شرکتی ژاپنی است، این کارتون را در 50 قسمت سی دقیقه ای به کارگردانی یوشیو کوودا، تهیه و فراوری کرد. خانواده دکتر ارنست از 4 ژانویه 1981 تا 27 دسامبر 1981 در شبکه های تلویزیونی ژاپن نمایش داده شد که پس ازآن، با دوبله این مجموعه کارتونی و پخش آن در شبکه های دیگر تلویزیونی به ویژه کشورهای خاورمیانه، با استقبال گسترده ای همراه شد. داستانی که در یک کلبه کوچک بر روی درختی تنومند می گذرد و پیغام های زیادی برای مخاطبان کوچک دارد و با موضوع شخصیت خاطره انگیز فلون، دختر 10 ساله پرجنب وجوشی که در ذهن ما ایرانی ها جاودانه شد. روایت جالب و نوستالژیک کارتون خانواده دکتر ارنست، شبیه داستان مجموعه مهاجران است. خیلی از دهه شصتی های عزیز نیز، چنین کارتونی را احتمالا به یاد دارند که آقای پتی بل و سگ خشن و سیاهش، ماجراهای جالبی را خلق می کرد. خانواده هایی که زادگاهشان را ترک می نمایند و می خواهند به استرالیا مهاجرت نمایند. با این تفاوت که در مهاجران خانواده سالم به مقصد می رسد و در آنجا مسائلشان شروع می گردد، اما خانواده دکتر ارنست که با کشتی قصد داشتند به استرالیا بفرایند درراه گرفتار توفان شده و به ناچار وارد جزیره ای ناشناخته می شوند. کارتون، قصه خانواده ای اهل برن سوئیس است. پدر خانواده یک پزشک است و به دنبال دعوت دوست انگلیسی خود تصمیم به حرکت به سمت استرالیا می گیرد. درراه این سفر دریایی به علت طوفانی شدن و غرق شدن کشتی آن ها خود را به یک جزیره متروکه می رسانند و با توجه به امکانات کم خود می توانند از حداقل امکانات به بی نیازی برسند. خانواده دکتر ارنست کوشش می نمایند تا خود را با شرایط تازه تطبیق دهند و با استفاده از منابع غنی موجود در جزیره و بقایای کشتی شکسته، زندگی را از نو سروسامان دهند. در کارتون دیدیم که هر چه از مدت اقامت خانواده دکتر ارنست در جزیره می گذرد؛ امیدشان برای نجات یافتن کمتر می گردد؛ اما برای ادامه زندگی نه! ازآنجاکه دکتر قصه علاوه بر علم طب و پزشکی، تجربه های فراوان و متفاوتی دارد تمام چشم امید ما و کل خانواده در طول داستان به قدرت و درایت دکتر است! در طول داستان اتفاق های جورواجوری برای اهالی خانواده، در جزیره پیش می آید. خلاصه کارتون خانواده دکتر ارنست، جلوه ای از سختی های مهاجرت را به ما یاد داد. جلوه ای که در زندگی امروزی برخی از بچه ها دهه شصت آن دوران، شاید رخ داده است. از خانواده دکتر ارنست، به سراغ کارتون مهاجران می رویم.

کارتون مهاجران

خیلی از بچه ها دهه شصت، مهاجران و قصه جذاب و از همه مهم تر، موسیقی متن نوستالژیک شروعین این کارتون را به خاطر دارند. کارتون مهاجران نیز تا حد زیادی ما را به یاد کارتون خانواده دکتر ارنست می اندازد. جذابیت کارتون مهاجران از کارتون خانواده دکتر ارنست بیش تر هست. علت را باید در تعدد شخصیت ها و جذابیت داستان در سرزمین استرالیا دانست که هر بار، دست مایه خلق داستانی جالب می گردد. شخصیت اصلی همانند کارتون خانواده دکتر ارنست که فلون بود، اینجا نیز دختربچه بازیگوش دوست داشتنی مهربانی هست که کوشش دارد تا در همه داستان ها، نقش محوری بازی کند. لوسی می، همان نوستالژیک خیلی ها بود! قسمت نخستش، به نام به سوی سرزمین جدید، حرف های جالبی داشت. کارتونی که به عنوان مهاجران می شناسیم و تیتراژ نوستالژیکش همیشه برای ما خاطره انگیز و دوست داشتنی است، نام اصلی آن Lucy of the Southern Rainbow (لوسی از رنگین کمان جنوبی) است. این خانواده که تحت شخصیت پردازی مؤثر لوسی، دختر این خانواده است، از انگلیس به استرالیا سفر می نمایند و در این کشور، مزرعه جدیدی را گرفته و در آن مشغول به کار می شوند و با اشخاص و حیوانات مختلفی در این سفر پرماجرا آشنا می شوند. ماجراهای هر قسمت این کارتون، جذاب و دیدنی هست و هر هفته مخاطب را برای مشاهده سفرها و شیطنت های لوسی می، پای گیرنده می کشاند. مضمون کارتون، سفر و تفریح و قطعا، مهاجرت هست. مضمونی که همان طور که اشاره شد، برای بچه ها و حتی بزرگ سالان، موضوع خوبی برای خلق کارتون و فیلم های جذاب هست. عنوان ژاپنی اثر، Minami no Niji no Rūshī است که در سال 1982 میلادی توسط کمپانی مشهور انیمیشن سازی ژاپن به نام نیپون، ساخته و توزیع شد. در ایران این کارتون بارها به نمایش درآمده است. لوسی، دختربچه مهربان و باهوش و فداکاری است که در این مجموعه، نشان گر یک دختر حامی و سخت کوش است که همیشه با کلاه سفید و لباس قرمزرنگ زیبایی، درصحنه های مختلف در کنار خانواده و خواهرش کلارا هست. می توان ادعا کرد که کارتون مهاجران، همانند بسیاری از کارتون های دهه شصت که عاری از خشونت و تیراندازی و نبرد و جنگ و این جور مسائل (که در کارتون های دهه هشتاد و نود مشاهده می گردد) بود، کارتونی درس آموز هست. این کارتون، پیغام های آموزنده زیادی دارد که از آن می توان به حس یاری کردن، نوع دوستی و مهربانی با حیوانات و حفاظت از محیط زیست اشاره نمود. ما سخن بد از لوسی نمی شنویم. رفتارهای یک خانواده مهاجر را در سرزمین پهناور و حاصل خیز استرالیا آشنا می شویم و شیوه های برخورد آن ها با این مسائل را مشاهده می کنیم. یکی از شخصیت های جالب این داستان، آقای پتی بل است که همیشه با کلاه سیاه بلندش و شکم ورآمده و هیکل کوتاه چاقش، چهره عبوس و خشن را جلوه می دهد؛ اما در کنار وی، سگ جذاب او هم خاطره انگیز است که وقتی از درشکه آقای پتی بل پیاده می گردد، ماجراهایی با خود دارد. آقای پتی بل همیشه از یک درشکه بزرگ برای حمل ونقل استفاده می کرد که برخوردش با لوسی و خانواده کارتون مهاجران، جالب توجه بود. همان طور که شاید خیلی ها به یاد داشته باشند، داستان کارتون مهاجرتی مهاجران، بر محور پدر خانواده و عملکردش راسخ هست. در این داستان آرتور پدر خانواده که درواقع یک کشاورز است و رؤیای خود برای ایجاد مزرعه های بزرگ با استفاده از تکنیک های نوآورانه، از انگلیس به استرالیا مهاجرت می نماید تا صاحب یک مزرعه بزرگ در استرالیا گردد؛ ولی پس از سفری طولانی و سخت به محض ورود به استرالیا متوجه فریب وعده های دولت می گردد که زمین رایگان برای زندگی و کشاورزی به مهاجران انگلیسی داده نمی گردد. شروع زندگی تازه با ناامیدی و ناکامی تمام همراه است. مخاطب، اکنون با صبوری، متانت و کوشش آرتور و خانواده اش برای تعامل با شهفرایندان منطقه ای که در آن ساکن شده اند در قالب افراد مهاجر آشنا می گردد. خرد جمعی (collective intelligence) و ارتباطات مشارکتی (collaborative interaction) که در مقولات علم مدیریت با آن روبه رو می شویم، این بار در کارتون نوستالژیک مهاجران با مضمون سفر و گردش، با زبانی کارتون ارائه می گردد. همه به هم یاری می نمایند و کوشش دارند تا در نقشی که به آن ها واگذار شده است، در ارتقای سطح خانواده و ارائه چهره خوبی از آن به پیرامون، کوشش نمایند. کوششی پیروز که تعامل مهاجران درس آموز با محیط پیرامون را به ما می آموزد. به هرحال خانواده مهاجران، روزهای دردناک ناامیدی شان تا زمانی که پایان زمین مزرعه شان را صاحب می شوند، ادامه دارد. این کارتون در قالب مهاجرت، به بچه ها نشان می دهد که صبوری و پیدا کردن راه چاره برای مسائل، در طول زندگی باید سرلوحه باشد. استقرار مهاجران در سرزمین کانگوروها، هم چنان تصویرگر ماجراهای زیبایی هست. لوسی و خواهرش به کشف این سرزمین شگفت انگیز می پردازند و از تجربه های متنوع و تازه خود، ازجمله کشف حیوانات عجیب وغریب و آشنایی با بومیان و ملاقات با آدم های جدید لذت می برند. با لوسی می خداحافظی می کنیم و وارد کارتون ماجراجویانه دیگری با هاکلبری فین می شویم.

ماجراهای هاکلبری فین

هاکلبری فین هم کارتون مشهور دهه شصت بود و هم کتابش، بسیار در مدارس و خانه های آن روزگار، مشاهده می شد. شخصیت هاکلبری فین و سفرهایش، برای بچه ها جذابیت خاصی داشت. سفر هاکلبری فین با جیم که دوست سیاه پوستش هست بر روی رودخانه می سی سی پی آمریکا انجام می گردد و فرصتی برای خلق ماجراهای جذاب و جالب می گردد. هاکلبری فین در این سفر جالب، با نژادپرستی مقابله می نماید. مبارزه با خشونت علیه سیاه پوستان آمریکا مقوله ای هست که باید به آن در قالب این سفر جذاب، به آن توجه داشت. رفتار مهربانانه هاک با جیم در این سفر دریایی بر روی کرجی چوبی، خالق تصاویر و گفتار زیبایی است. کارتون ماجراهای هاکلبری فین، درواقع یک کارتون ژاپنی است و محصول کارخانه کارتون سازی چشم بادامی های آسیا به شمار می رود. ژاپنی ها در عرصه کارتون سازی، ید طولایی داشته و کوشش کردند تا برترین داستان های دنیا را که بعضا مضمون سفر و مهاجرت هم دارند، در قالب انیمیشن های جذاب و جالب، به دنیا عرضه نمایند. مأموریتی که به نظر می رسد آن ها به خوبی از عهده اش برآمدند. البته نباید در پیروزیت کارتون های نوستالژیک دهه شصت، مقوله دوبله را از یاد برد. اگر دوبله های عالی تلویزیون ایران نبود، اکنون بسیاری از شخصیت های کارتونی دوست داشتنی که در ذهن ما همچنان قرار گرفته است، ماندگار نبود. کارتون ماجراهای هاک نیز توسط نیپون ساخته شد. افرادی چون هیروشی میتسونوبو به همراه تایمو کوهوناوا، کارگردانی کارتون هاکلبری فین را بر عهده داشتند که توسط تروهیتو کامیگوچی ژاپنی طراحی شده بود. این کارتون توسط شرکت GROUP TAC و NIPPON HEARLAD ساخته و توزیع شد. در ماجراهای هاکلبری فین، همانند دیگر کارتون های مهاجرتی، شروع سفر پرهیجان را با یک سختی مشاهده می کنیم. هاک، پدری خشن و سخت گیر دارد و همیشه چهره ترسناک و عبوسی از وی در ذهن مبادرت می گردد. درواقع این چهره خشن از پدر هاک در کنار دوبله زیبا و دوست داشتنی که برای هاک و جیم تهیه شده بود، جذابیت های بصری و شنیداری این کارتون را افزایش می داد. شخصیت های مکمل دیگری نیز در این سفر پرماجرا، هاک و جیم را همیاری می کردند؛ مانند رامکال در کارتون استرلینگ، سنجاب کوچولو این بار در کنار هاک، یک یار مهربان و وفادار را نشان می دهد. ارنست همینگوی، داستان پرداز شهیر آمریکا و دنیا، معتقد است که بسیاری از داستان های آمریکایی، از هاکلبری فین مارک تواین نشأت گرفته است. هاک را درواقع ادامه ای بر داستان جالب و پر سفر و ماجراجویانه تام سایر هست که آن هم توسط مارک تواین خلق شد. موضوع اصلی کارتون خاطره انگیز هاکلبری فین، داستان جدال اخلاقی هاک، پسربچه کوچک و دوست داشتنی این کارتون با وجدان و هنجارهای گوناگون اخلاقی است. هاکلبری فین، در این داستان، نماینده افکار عمومی است که میخواهد با سیاه پوستان، رفتار انسانی داشته باشد و از رفتارهای ناشایستی که بر آن ها روا می گردد، دست بکشد. کارتون هاکلبری فین، بر روی رودخانه می سی سی پی امریکا دنبال می گردد و صحنه های زیبایی را از دوستی هاک و جیم و افراد دیگر که در این کارتون معرفی می شوند، به تصویر می کشد. هاک اگرچه از پدری الکلی و سنگدل بود، اما با روح لطیف خود در این کارتون و داستان، روایت صلح و دوستی و زیبایی برای بچه ها است. ادبیات گفتاری که بین هاک و جیم در این کارتون جذاب ردوبدل می گردد، نکته های اخلاقی و آموزنده بسیاری را در این سفر پرماجرا، خلق می نماید که جالب توجه هست. همان طور که قبلا نیز گفته شد، بسیاری از کارتون هایی دهه شصت و هفتاد، حاوی نکات آموزنده و اخلاقی بسیاری بودند که از خانواده دکتر ارنست تا ایکیو سان و حتی واتو واتو، می توان این قضایا را متوجه شد. هاک به همراه جیم در این کارتون، سفری دریایی را در دستورکار دارند، سفر دریایی، مخاطرات و شرایط خاص خود را دارد و با سفر با بالون و هواپیما متفاوت هست. بیننده که عموما خردسال و نوجوان هست، صبر و کوشش این دو نفر را برای عبور از مسائل در طی این سفر بر عرض رودخانه خاطره انگیز می سی سی پی مشاهده می نماید. صبری که سبب می گردد آن ها برای یافتن مسائل و چالش هایی که با آن ها روبه رو می شوند، به دنبال راه چاره های خلاقانه باشند. این راه چاره ها، ذهن بچه ها را باز می نماید و به آن ها، روش برخورد با مسائل را یاد می دهد. شاید در کم تر کارتون جز کارتون هایی که مضمون آن بر سفر و مهاجرت و گردش باشد، بتوان چنین مسائلی را در قالب انیمیشنی جذاب به مخاطبان خردسال انتقال داد. از هاکلبری فین و دوستانش جدا می شویم و به سراغ یک شخصیت دوست داشتنی و عاشق سفر دیگر می رویم به نام گالیور. گالیور همانند مارکوپولو، یادآور سفر و تفریح و گردش هست؛ اما با چهره ای کاریزماتیک و متانتی جالب که ما را با پدیده های عجیب وغریب آشنا می نماید. موجوداتی عجیب اما دوست داشتنی در سرزمین لی لی پوت ها!

سفرهای گالیور

سفرهای گالیور، یکی دیگر از کارتون های نوستالژیک بچه ها دهه شصتی هست که یادآور سفرهای جالب یک شخصیت قوی هیکل به نام گالیور به سرزمین عجیب آدم کوچولوها به نام لی لی پوتی ها است. سفر پرماجرای گالیور، با اتفاقات عجیب وغریبی همراه هست که شاید نمونه آن را در آن موقع. در کارتون ها ندیده بودیم. نسخه های مختلفی از این کارتون طراحی و فراوری شد که شاید همه آن ها را در تلویزیون ایران بارها مشاهده کردیم. سفرهای گالیور، صبوری گالیور در تعامل با موجوداتی که از خودش بسیار کوچک تر بودند را نشان می داد و این کارتون نیز برای بچه ها درس آموز بود. سفرهای گالیور، ما را به دنیای خلاقیت و جذابیت می برد. دنیایی که ما به ازای بیرونی برای آن پیدا نمی کنیم. همین قضیه، در جذابیت داستان می افزاید و بچه ها را به پیگیری ماجراهایی که جناب گالیور در هر قسمت داستان با آن روبرو می گردد، مشتاق می نماید. سفرهای گالیور که همه غیرواقعی هست، ذهن بچه ها را خلاق می نماید و آن ها را با نوآوری و قصه های جالب و غیرقابل باور، آشنا می نماید. خلق شرایط هایی که در دنیای واقعی نمی توانیم ببینیم، اما برخلاف انیمیشن های رایانه ای خشونت آمیز امروزی نیز نیست و طعم مهربانی و آرامش می دهد. راه رفتن آرام گالیور در سرزمین لی لی پوت ها و تعجب آن ها از دیدن چنین غولی در قلمروشان، همه و همه مسائلی جذاب و جالب در قالب یک داستان سفر گونه هست. گالیور، چهره خشن ندارد و حس خشونت طلبی را به ذهن مبادرت نمی نماید. برخورد گالیور با لی لی پوتی ها و حتی دوستانش، برخوردی هست که قبلا نیز در لوسی می، فلون و حتی واتو واتو دیدیم. برخوردی ناشی از صبوری، مهربانی و یاری به دیگران و از همه مهم تر، کوشش خلاقانه برای یافتن راه چاره مسائل گوناگون. این ها همه مسائلی هست که بچه ها در تماشای چنین کارتون هایی یاد می گیرند. داستان این مجموعه ازاین قرار است که گالیور، جوان ماجراجو، به همراه سگش که Tagg نام دارد، در جست وجوی پدر است. برخلاف چوبین و پرین و دختری به نام نل که به دنبال مادرشان بودند، گالیور در پی پدرش است. در این جهت دریایی، کشتی آن ها با مسئله ای روبه رو می گردد و به شهری می رسند به نام لی لی پوت. ساکنان این شهر عجیب، تنها چند سانتی متر قد دارند و به همین خاطر، حضور مهمان ناخوانده، با ترس آن ها روبه رو می گردد؛ اما بعداً، تبدیل به دوستان خوبی می شوند که به یاری آن ها می رود. همان طور که می دانید، گالیور، مدتی در سرزمین لی لی پوت ها می ماند. لی لی پوت ها سال هاست بر سر شکستن تخم مرغ از سر یا ته با یکی از کشورهای همسایه اختلاف و جنگ دارند. این جنگ ها عجیب وغریب، زمینه یک داستان خوب را تشکیل می دهد. پادشاه لی لی پوت ها تصمیم می گیرد در جنگی با یاری گالیور مملکت همسایه را شکست بدهد و چون گالیور مخالفت می نماید، پادشاه دستور کور کردن او را می دهد. گالیور می گریزد و خود را به مملکت همسایه می رساند و با یاری این مردم کشتی ای می سازد و از راه دریا فرار می نماید. شخصیت های این داستان جالب را گالیور تشکیل می دهد با دوستانش به نام های: کاپیتان لینچ، گلام، ایگل، بانکو و دختری به نام فلرتیشیا. گلام همان شخصیت کارتونی دوست داشتنی است که مدام به گالیور و دوستانش که در پی راه چارهی برای مسائل مختلف هستند می گوید: من میدونم، کارمون تمومه... . شاید این کارتون را بارها دیده باشید اما درباره اش اطلاعاتی نداشته باشید. کارتون سفرهای گالیور مانند خیلی از کارتون های دهه شصت، اقتباسی از یک کتاب بود. کارتون سفرهای گالیور، اقتباسی است از کتاب مشهور سفرهای گالیور Gullivers Travels نوشته جاناتان سویفت Jonathan Swift ایرلندی که در قرن هفدهم میلادی به رشته تحریر درآمد و از مشهورترین داستان های بچه ها دنیا لقب گرفته است. درواقع باید گفت که این داستان، از داستان های کلاسیک و مشهور ادبیات انگلستان است. کارتون سفرهای گالیور بانام اصلی The-Adventures-of-Gulliver در اواخر دهه هفتاد میلادی، توسط شرکت Hanna-Barbera فراوری شد و توسط تلویزیون ای بی سی آمریکا ABC-TV پخش شد. نخستین نسخه از این کارتون در سال 1968 منتشر شد. جوزف باربارا به همراه ویلیام هانا، کارگردانی این اثر را بر عهده گرفتند. همان طور که قبلا هم گفتیم، یکی از دلایل پیروزیت کارتون های دهه شصت، دوبله بسیار عالی آن ها بود. این مجموعه کارتونی توسط صداپیشه های مختلف دوبله شد و در 17 قسمت ساخته شد. این کارتون، یکی از پیروز ترین کارتون هایی است که تا به امروز از سیما پخش شده است و علت امر را باید در دوبله پیروز و حس قهرمان پروری آن دانست. سفر گالیور به دنیای عجیب و جالب و جذاب لی لی پوتی ها، حس قهرمان پروری را در ذهن بچه ها قوی می کرد. به همین خاطر، سخن به گزاف نیست اگر بگوییم که شاید یکی از علل محبوبیت این انیمیشن و محبوبیت کاراکتر گالیور به دلیل حس قهرمان پروری بود که در این سریال وجود داشت، چراکه در آن فردی به یاری کوتوله ها می رود و سعی می نماید از آن ها در قبال اتفاقات بد جلوگیری و در حفظ سرزمینشان به آن ها یاری کند. کوچک بودن ساکنان لی لی پوت Lilliputians حس بی گناهی را در آن ها ایجاد می کرد، به گونه ای که مخاطب دوست داشت تحت هر شرایطی به آن ها یاری کند. خلاقیتی که کارتون در ارائه شخصیت های مختلف جالب و عجیب وغریب برای بچه ها ایجاد می نماید و در موقعیت های مختلفی آن ها را قرار می دهد، برای کودک و ذهن جست وجوگر او، جالب هست. حتی اگر کارتون با انیمیشن ضعیف همراه گردد. حال از دنیای لی لی پوتی ها و جناب گالیور و دوستانش خداحافظی می کنیم به دنیای سفرهای که گردشگری از ونیز می رویم. سفرهای مارکوپولو و ماجراهایش در دنیای سفر و گردشگری، عنوان کارتون جذاب دیگری از دوران دهه شصت هست که در ادامه به آن می پردازیم.

سفرهای مارکوپولو

مارکوپولو، همه از سفر و گردش می گوید. از سفر به سرزمین های دور و برخورد با شاهان و فرمانروایان مستبد و افرادی که در طول سال ها سفر به نقاط مختلف کره زمین، با زندگی آن ها روبه رو می گردد. کارتون و فیلم مجموعه مارکوپولو، ازجمله موارد نوستالژیک برای ما دهه شصتی هاست که مملو از خاطره های جالب و مطالب درس آموز است. کارتون سفرهای مارکوپولو تلفیقی از فیلم و انیمیشن بود و تیتراژ ابتدایی و انتهایی جالبی هم داشت. کارتون، در دنیای گردش و سفر این دنیاگرد ونیزی، موضوعات جالبی را خلق می نماید که برای همه مخاطبان از پیر و خردسال، دیدنی هست. از سفرهای مارکوپولو، روایت ها و کارتون های گوناگونی تا به امروز ساخته شده است که چند موردی را در تلویزیون ایران در چند دهه اخیر شاهد بودیم. سفرهای مارکوپولو نام کتابی است که توسط رئستیکلو داپیزای ایتالیایی بر اساس داستان سفرهای مارکوپولو دنیاگرد ونیزی قرن سیزدهم میلادی نوشته شده است و روایتی است هوشمندانه از دربار پادشاهان، فرهنگ ملل و رسم و رسوم شرق آسیا که بیشتر زوایای روزگار پادشاهی قوبلای خان، خان مغول را به تصویر می کشد. در این کارتون و در کتاب اقتباس شده از آن، مارکوپولو می کوشد تا خواننده را از شرایط اقلیمی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی انسان های آن عصر مطلع کند. کارتون خاطره انگیز و جذاب سفرهای مارکوپولو، در 30 قسمت 25 دقیقه ای ساخته شد که بیشتر قسمت هایش را در شبکه های کشورمان مشاهده کردیم. دوبله زیبا و ماجراهای جذاب هر قسمت از سفرهای این دنیاگرد ونیزی شجاع، ما را به قلب تاریخ می برد. در این کارتون، مخاطب نگاه نژادپرستانه این دنیاگرد اروپایی به سرزمین های دور شرق و در قاره کهن را مشاهده نمی نماید. درواقع، مارکوی جوان، دنیاگردی واقع بین و محقق هست و می کوشد تا واقعیت ها را آن گونه که هست مشاهده و به تصویر بکشد. مارکو نیز همانند گالیور، به دنبال راه چاره برای حل مسائل و چالش هایی هست که در این سفر پرماجرا با آن ها برخورد می نماید. این موضوعی آموزنده برای مخاطبان این کارتون هست که در قالب روایتی داستانی از یک گردش پرماجرا، با شیوه ها و راه چاره هایی که برای برخورد با مسائل با آن روبه رو می گردد، دست وپنجه نرم می نماید. علمی ترین شیوه برخورد با مسائل را ما بعدا در کارتون ایکیو سان می بینیم که ژاپنی ها می کوشند راه چاره مردمان خود را در قالب کارتونی زیبا به بچه ها دنیا آموزش بدهند. به هرحال، کارتون مارکوپولو، ما را به سرزمین های ناشناخته می برد. اگرچه سفر وی با خطرات زیادی همراه هست، ولی مارکو تاخت وتاز مردان اسب سوار مغول را با توصیف مکان های زیبا و آواز شن های بیابان ترکیب می نماید تا بتواند فرهنگ اصیل مردمان شرق را به مردم غرب معرفی نموده باشد. برخی ها معتقدند که برخلاف آثار دیگر نویسندگان آن دوران اروپا، مارکو هیچ گاه سعی نکرد وقایع را به نفع خود و یا به نفع دیگری تغییر دهد، به همین دلیل در خاطرات او هم می توان نوشته هایی در تعریف از مردم و حکومت شرق پیدا کرد و هم می توان از نقاط تاریکی در زندگی قوبلای باخبر شد. همه این ها مطالبی هست که سبب کشش و گیرایی داستان می گردد و جالب توجه به نظر می آید. درواقع وقتی مارکو از سختی های زندگی اش مثل تشنگی دائم در بیابان های خشک و بی آب و درگیری با راهزنان حرف می زند؛ هیچ گاه مردم شرق را وحشی و بی تمدن معرفی نمی نماید. کارتون مارکوپولو به نام Marco Polos Adventures ذر سال 1979 طراحی و ساخته شد و توسط کمپانی انیمیشن سازی ژاپنی فراوری شد. کاتسوهیکو فوجیتا و هوکا مویماسکای کارگردانی این مجموعه کارتونی را عهده دار بودند. موزیک زیبای این کارتون هم کار کی اگورا و تاکاسوکه اونوساکی است و شخصیت های کارتونی مجموعه را AKIO SUGIONO بر عهده دار بود. شبکه NHK ژاپن نیز کار پخش و فراوری و توزیع این مجموعه کارتونی را عهده دار بود. همیشه کارتون هایی که روایت نماینده داستان های مهیج از اقصی نقاط دنیا هستند، برای بچه ها و نوجوانان از جذابیت خاصی برخوردار است، چراکه با حوادث و رویدادها و مطالب مختلفی آشنا می شوند. کارتون مارکوپولو با آن تیتراژهای ابتدایی و انتهایی زیبایش، یکی از آن تجربه های پیروز کارخانه کارتون سازی ژاپنی ها بود. در گفتارهای بعدی، همراه می شویم با ماجراهای جذاب و جالب مأمور مخصوص حاکم بزرگ، می تی کومان و دوستانش که در سفر درون سرزمینی، ماجراهای جالبی را به تصویر می کشانند. پس ازآن، با پاریکال، خر دوست داشتنی پرین، همراه می شویم با باخانمان و گردشی خواهیم داشت در اروپای قرون قبل. ملاقاتی با مسافر کوچولو که از کره دیگری مهمان ما شده است، روایت دیگری از یک سفر را در کارتون نوستالژیک دهه شصت روایت می نماید. همراهی با ژان وال ژان قهرمان در بینوایان ویکتور هوگو، زمینه گردش و سفر دیگری را در قاب انیمیشن نشان می دهد که به آن خواهیم پرداخت. همراهی با آقای ویلی فاگ منضبط و وقت شناس در داستان دور دنیا در هشتاد روز، عنوان یکی دیگر از کارتون های نوستالژیک بچه ها دهه شصت ایران هست که با مضمون سفر و روایتی پر کشش و جذاب، ما را به سراسر دنیا می برد. در قسمت های بعد نیز همراه پرتال خبرنگاران باشید. کوشش می کنیم در روزهای آینده، کارتون ها، فیلم ها، کتاب ها و هم چنین فعالیت های هنری و فرهنگی که در سراسر دنیا در حوزه سفر و گردش تا به امروز ارائه شده است را در قالب سلسله گزارشات بلند تحلیلی در اختیار مخاطبان عزیز پرتال قرار بدهیم. آنچه مسلم هست، یادگیری و آموزش به وسیله سفر و گردش امکان پذیر هست چراکه همان طور که شیخ اجل، سعدی شیرازی در گلستانش فرمود:همیشه دنیای گردشگری ایران و دنیا را به وسیله سلسله مطالب پرتال تخصصی سفر و تفریح خبرنگاران همراهی کنید و ما را از نقطه نظرات و پیشنهادات ارزشمند خود بهره مند کنید. تهیه شده در خبرنگارانمنبع: کجارو